Ogólny widok na duży port lotniczy Seul-Inczhon w Korei Płd.
Ogólny widok na średni port lotniczy Paraparaumu w Nowej Zelandii
Wieże kontroli lotów portu lotniczego Amsterdam-Schiphol
Lotnisko, port lotniczy - obszar, na którym lądują, startują i kołują statki powietrzne (samoloty, śmigłowce, sterowce). Ich wyposażenie zróżnicowane jest w zależności od liczby odprawianych pasażerów i przeładowywanych towarów.
Porty lotnicze zlokalizowane są przy dużych aglomeracjach miejskich. Ze względu jednak na to, że zajmują one duże powierzchnie, położone są zazwyczaj w pewnej odległości od centrów miast, które obsługują. Niekiedy położone są poza ich granicami administracyjnymi.
Lotniska oznaczane są trzyliterowym kodem IATA oraz czteroliterowym kodem ICAO.
Lotnisko oraz jego strefa ochronna zajmują znaczne obszary, wyłączając z użytkowania znaczny areał gruntów. Zamieszkiwanie w jego pobliżu może być szkodliwe dla zdrowia z powodu zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu.
Terminologia[]
W zależności od wielkości lotnisk i ich funkcji mówi się o:
- portach lotniczych - dużych lotniskach, przystosowanych do obsługi znaczącej liczby pasażerów i przeładunku towarów; odpowiednio rozbudowana infrastruktura umożliwia przyjęcie dużej liczby samolotów pasażerskich i transportowych,
- krajowe - obsługujące pasażerów na liniach wewnątrzkrajowych,
- międzynarodowe,
- międzykontynentalne,
- lądowiskach - raczej prowizorycznych, bez zabudowań portowych, obsługujące głównie helikoptery (śmigłowce) oraz małe samoloty,
- portach śmigłowcowych (heliportach),
- lotniskach wojskowych (Wojskowych Portach Lotniczych wchodzących w skład baz lotniczych).
- lotniska miejskie (ang. City Airport) - obsługujące małe samoloty pasażerskie oraz śmigłowce, niwelują ruch małych samolotów na większych Portach lotniczych w okolicy.
Infrastruktura[]
Przykładowa przywieszka na bagaż dąłączana w czasie odprawy pasażera
W obrębie lotniska można wyróżnić część służącą technicznej obsłudze samolotów w czasie startów i lądowań: pasy startowe, drogi kołowania, hangary, wieża kontroli lotów, urządzenia naprowadzające, oraz część służącą obsłudze pasażerów, czyli terminale lotnicze.
Historia[]
Pierwsze miejsca przystosowane do startów i lądowań samolotów wyznaczano na płaskich polach o nawierzchni gruntowej lub trawiastej, bez wyznaczonych dróg startowych - lądowano pod dowolnym kątem, w zależności np. od warunków atmosferycznych. Infrastruktura lotniska w początkach lotnictwa składała się zazwyczaj jedynie z hangaru, często posiadały widownie umożliwiające wykorzystanie lotniska w celach rozrywkowych. Jednym z pierwszych lądowisk tego typu było lotnisko Taliedo w Mediolanie, otwarte w 1910, przekształcone w 1920 w port lotniczy o zastosowaniu komercyjnym.
Na rozwój lotnisk ogromny wpływ miała I wojna światowa - na potrzeby militarne zbudowano wiele lądowisk, rozpoczęto również prace nad urządzeniami naprowadzającymi. Po wojnie wiele z tych lotnisk przekształcono na cywilne. Jednym z pierwszych takich lotnisk było lotnisko Le Bourget koło Paryża. Pierwsze lotnisko z terminalem pasażerskim, przeznaczone wyłącznie dla lotnictwa cywilnego, wybudowano w 1922 w Królewcu w ówczesnych Niemczech. Oświetlone pasy startowe pojawiły się w drugiej połowie lat 20. XX wieku.
Największe porty lotnicze świata[]
Wg ruchu pasażerskiego ogółem (2005)[]
| Pozycja | Port lotniczy | Państwo | Położenie | Kod IATA/ICAO |
Pasażerów | Pozycja w 2004 | Zmiana |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson | Atlanta, Georgia, USA | ATL/KATL | 78 543 012 | 1 | +2,8% | |
| 2. | port lotniczy Chicago-O'Hare | Chicago, Illinois, USA | ORD/KORD | 76 510 003 | 2 | +1,3% | |
| 3. | port lotniczy Londyn-Heathrow | Hillingdon, Wielki Londyn, Wielka Brytania | LHR/EGLL | 67 915 403 | 3 | +0,8% | |
| 4. | port lotniczy Tokio-Haneda | Ota, Tokio, Japonia | HND/RJTT | 63 282 219 | 4 | +1,6% | |
| 5. | port lotniczy Los Angeles | Los Angeles, Kalifornia, USA | LAX/KLAX | 61 489 398 | 5 | +1,3% | |
| 6. | port lotniczy Dallas-Fort Worth | Dallas/Fort Worth, Teksas, USA | DFW/KDFW | 59 176 265 | 6 | -0,4% | |
| 7. | port lotniczy Paryż-Roissy-Charles de Gaulle | Roissy, Tremblay-en-France, Francja | CDG/LFPG | 53 798 308 | 7 | +5,0% | |
| 8. | port lotniczy Frankfurt | Frankfurt nad Menem, Hesja, Niemcy | FRA/EDDF | 52 219 412 | 8 | +2,2% | |
| 9. | port lotniczy Amsterdam-Schiphol | Haarlemmermeer, Holandia | AMS/EHAM | 44 163 098 | 9 | +3,8% | |
| 10. | port lotniczy Las Vegas-McCarran | Las Vegas, Nevada, USA | LAS/KLAS | 43 989 982 | 11 (+1) | +6,0% | |
| 11. | port lotniczy Denver | Denver, Kolorado, USA | DEN/KDEN | 43 387 513 | 10 (-1) | +2,6% | |
| 12. | port lotniczy Madryt-Barajas | Madryt, Hiszpania | MAD/LEMD | 41 940 059 | 13 (+1) | +8,4% | |
| 13. | port lotniczy Nowy Jork-John F. Kennedy | Nowy Jork, Nowy Jork, USA | JFK/KJFK | 41 885 104 | 15 (+2) | +8,9% | |
| 14. | port lotniczy Phoenix-Sky Harbor | Phoenix, Arizona, USA | PHX/KPHX | 41 213 754 | 12 (-2) | +4,3% | |
| 15. | port lotniczy Pekin | Chaoyang, Pekin, ChRL | PEK/ZBAA | 41 004 008 | 20 (+5) | +17,5% | |
| 16. | port lotniczy Hongkong | Chek Lap Kok, New Territories, Hongkong, ChRL | HKG/VHHH | 40 269 847 | 17 (+1) | +9,7% | |
| 17. | port lotniczy Houston-George Bush | Houston, Teksas, USA | IAH/KIAH | 39 684 640 | 18 (+1) | +8,7% | |
| 18. | port lotniczy Bangkok-Don Muang | Bangkok, Tajlandia | DMK/VTBD | 38 985 043 | 14 (-4) | +2,7% | |
| 19. | port lotniczy Minneapolis-Saint Paul | Minneapolis/Saint Paul, Minnesota, USA | MSP/KMSP | 37 604 373 | 16 (-3) | +2,4% | |
| 20. | port lotniczy Detroit | Detroit, Michigan, USA | DTW/KDTW | 36 389 294 | 19 (-1) | +3,2% | |
| 21. | port lotniczy Orlando | Orlando, Floryda, USA | MCO/KMCO | 34 128 048 | 24 (+3) | +8,4% | |
| 22 | port lotniczy Newark-Liberty | Newark, New Jersey, USA | EWR/KEWR | 33 999 990 | 22 | +3,3% | |
| 23. | port lotniczy San Francisco | San Francisco, Kalifornia, USA | SFO/KSFO | 33 394 225 | 21 (-2) | +2,3% | |
| 24. | port lotniczy Londyn-Gatwick | West Sussex, Wielka Brytania | LGW/EGKK | 32 784 330 | 23 (-1) | +4,2% | |
| 25. | port lotniczy Singapur-Changi | Changi, East Region, Singapur | SIN/WSSS | 32 430 856 | 26 (+1) | +6,8% | |
| 26. | port lotniczy Filadelfia | Filadelfia, Pensylwania, USA | PHL/KPHL | 31 495 385 | 30 (+4) | +10,5% | |
| 27. | port lotniczy Tokio-Narita | Narita, Chiba, Japonia | NRT/RJAA | 31 451 274 | 25 (-2) | +1,3% | |
| 28. | port lotniczy Miami | Miami, Floryda, USA | MIA/KMIA | 31 008 453 | 27 (-1) | +2,8% | |
| 29. | port lotniczy Toronto-Lester B. Pearson | Toronto, Ontario, Kanada | YYZ/CYYZ | 29 914 750 | 28 (-1) | +4,5% | |
| 30. | port lotniczy Seattle-Tacoma | Seattle, Waszyngton, USA | SEA/KSEA | 29 289 026 | N/A | +1,7% |
Zobacz też[]
- lotnisko krajowe
- lotnisko międzynarodowe
- transport lotniczy
- linie lotnicze
- polskie lotniska
- polskie porty lotnicze
- porty lotnicze świata
- lotnisko pozorne
- lotniskowiec
- drogowy odcinek lotniskowy (DOL)