Unity Tower

Unity Tower
adres: ul. Królewska 57
Unity Tower od frontu
Całkowita wysokość:		102,5 m
Wysokość do dachu:		102,5 m
Kraj:		Polska
Miasto:		Kraków
Liczba kondygnacji nadziemnych:		około 27
Rozpoczęcie budowy:		1964
Ukończenie budowy:		2020
Projektant:		b.d.

Unity Tower, dawniej biurowiec NOT, potocznie Szkieletor – wieżowiec w krakowskiej dzielnicy Grzegórzki, przy ul. Lubomirskiego 20, obok ronda Mogilskiego. Najwyższy budynek budowanego kompleksu biurowego Unity Centre. Rozpoczętej w 1975 budowy wysokościowca nie ukończono przez wiele lat i wznowiono 30 marca 2016 roku. Przez ten czas nie był użytkowany (w XXI w. stanowił jedynie czasowe miejsce wywieszania banerów reklamowych). W końcu kwietnia 2020 zakończono prace elewacyjne, oddano budynek w stanie surowym zamkniętym. Budynek oddano do użytku w październiku 2020.

Szkieletor, lipiec 2005

Panorama Krakowa widziana z osiedla Prądnik Czerwony: po lewej sylwetka Szkieletora, po prawej Wawel

Historia

Budowa mierzącego 92 metry wieżowca rozpoczęła się w 1975 r., wykonawcą inwestycji była firma Mostostal. 24-piętrowy szkielet powstał w ciągu czterech lat, a sama budowa była pionierskim przedsięwzięciem w skali kraju.

Na pierwszych dwóch piętrach budynku miała znajdować się sala kongresowa mieszcząca 500 osób, część gastronomiczna i usługowa. Kondygnacje 3-14 przeznaczono na pomieszczenia administracyjne i szkoleniowe połączone systemem audio-wizualnym z salą konferencyjną; kondygnacje 15-16 planowano wykorzystać jako kawiarnię z tarasem widokowym a pozostałe piętra - jako hotel. Przy budynku miał mieścić się też parking podziemny na 154 auta.

W 1979 r. budowa została jednak zatrzymana ze względów ekonomicznych. Pomimo wielu pomysłów i projektów budowa nie została wznowiona

Pomysły na dokończenie wieżowca

W latach 80. XX wieku pojawił się pomysł, aby niedokończoną konstrukcję zaadaptować na potrzeby mieszkańców nowohuckiego kombinatu. W latach 90. obiektem interesowała się duża sieć hoteli, która chciała dokończyć wieżowiec, jednak z powodu niejasnej sytuacji prawnej gruntu do sprzedaży nie doszło. W roku 2004 brytyjska firma Medinbrand Limited planowała zburzyć szkielet i postawić na jego miejscu dwa niższe apartamentowce. Również i ta próba zakończyła się fiaskiem.

W sierpniu 2005 r. budynek wraz z gruntem został ponownie wystawiony na sprzedaż. Po kilku nieudanych przetargach Węglozbyt, dotychczasowy właściciel, sprzedał nieruchomość za 30 milionów złotych, powstałej na potrzeby tego przedsięwzięcia, spółce celowej Treimorfa Project sp. z o.o., której właścicielem większościowym jest Verity Development sp. z o.o. a mniejszość udziałów w projekcie posiada partner lokalny - GD&K Group.

Na dzień 1 kwietnia 2007 r. wiadomo, że właściciel budynku zamierza zachować istniejący 24-kondygnacyjny wieżowiec, a także powiększyć go, tworząc wielofunkcyjny kompleks o powierzchni około 65.000 m². Podda istniejącą konstrukcję gruntownej rewitalizacji i przywróci ten fragment miasta do życia.

W listopadzie 2007 r. pojawił się pomysł obudowania szkieletora kamienną elewacją i podwyższenia budowli – z 92 metrów do nawet 130. W przebudowie udział ma wziąć zaproszony do współpracy niemiecki architekt Hans Kollhof. Całość ma być gotowa na Euro 2012.

Dnia 1 lutego 2008 r. Wojewódzka Rada Konserwatorska wydała ostateczną decyzję braku zgody na podwyższenie budynku motywując to faktem, że znajduje się on w zabytkowym układzie urbanistycznym.

13 stycznia 2009 r. wojewódzki konserwator zabytków Jan Janczykowski zgodził się na podwyższenie budynku do wysokości 102,5 metra. W zamierzeniu przebudowa Szkieletora miała się rozpocząć w 2010 roku. W budynku miały powstać apartamenty, hotel i lokale biurowe. Na szczycie miała znaleźć się galeria albo kawiarnia, miejsce dostępne dla wszystkich, którzy będą chcieli z wysokości ponad 100 metrów zobaczyć Kraków i Tatry. W pobliżu Szkieletora miały powstać niższe budynki – do 25 metrów wysokości, w których miałyby się znaleźć mieszkania, hotel, biura, centrum wystawiennicze, miejsce na usługi oraz sklepy – na dużym placu dostępnym dla wszystkich.

Kolejny projekt, przygotowany przez pracownię DDJM, zaprezentowano pod koniec 2011 roku. Zakładał on podwyższenie budynku do 102,5 m (zgodnie z uzyskanym już od wojewódzkiego konserwatora zabytków pozwoleniem) i wzniesienie wokół niego kilku niższych wieżowców. Przebudowany obiekt miałby mieścić biura i hotel, restaurację (na dwóch ostatnich kondygnacjach) i powierzchnię wystawienniczo-koncertową. Początek budowy zaplanowano na początek 2012 r.

12 grudnia 2011 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił decyzję o warunkach zabudowy dla Szkieletora. Powodem były uchybienia w analizie urbanistycznej – powodowały niezgodność decyzji z zapisami ustawy o planowaniu przestrzennym. Uchylenie skutkowało rozpoczęciem kontroli w Wydziale Architektury UM Krakowa, który wystawił decyzje zawierające elementarne błędy prawne. Kolejnym pomysłem władz miasta było sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania, który będzie dopuszczał wnioskowaną wysokość zabudowy.

10 lipca 2013 roku krakowscy radni uchwalili plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu, na którym stoi budynek, co daje szansę na dokończenie budowli. Rozpoczęcie budowy planowano na 2014 r., a prace miały potrwać ok. 1,5 roku. Wieżowiec miał nazywać się TreiMorfa Tower.

W lipcu 2014 roku budowa wieżowca przy rondzie Mogilskim została wstrzymana przez osoby, których miejsca zamieszkania graniczą z działką niedokończonego budynku, doszło jednak do porozumienia między nimi, a inwestorem. Kontynuacja budowy obiektu, ostatecznie nazwanego Unity Centre, rozpoczęła się 30 marca 2016 roku.

W sierpniu 2017 roku po pracach rozbiórkowych na generalnego wykonawcę całego kompleksu wybrano firmę Strabag. Kontrakt zawarty został na kwotę 380 mln zł, a przewidywany termin ukończenia budowy ustalono na czerwiec 2019 roku. W maju 2019 roku pojawiły się jednak informacje, że nastąpiło opóźnienie w przebudowie wieży i nie będzie gotowa w czerwcu 2019 roku. Budynek oddano do użytku w październiku 2020.